Yumurta Fiyatlarındaki Artış ve Üretim Azalması Üzerine YUM-BİR Açıklamaları
Yumurta Üreticileri Merkez Birliği (YUM-BİR) Başkanı İbrahim Afyon, hem yumurta üretimindeki düşüş hem de Amerika Birleşik Devletleri'nin (ABD) agresif ithalat politikalarının fiyat artışlarına yol açtığını belirtti. Afyon, ABD'nin ilave vergilerle birlikte yüksek bedellerle yumurta alımında bulunduğunu vurguladı ve Türkiye iç piyasasının da bu duruma ayak uydurarak fiyatların yükseldiğini açıkladı.
Afyon, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2023 yılının Ocak ayında tavuk yumurtası üretiminin %10,1 oranında azalarak 1 milyar 652 milyon 615 bin adet seviyesine düştüğünü ifade etti. Bu düşüşün, Ekim’de başlayan ve Kasım’da devam eden kuş gribi kaynaklı tavuk sayısı kaybından etkilendiğini söyledi. Üreticilerin verim kaybını telafi etmek için yumurta üretimlerini %15-20 oranında artırma çabasında olduklarını dile getirdi.
Son zamanlarda yumurta fiyatlarında dalgalanmalar gözlemlendiğini belirten Afyon, ABD'nin agresif alım stratejilerinin iç piyasayı da etkilediğini aktardı. Abd’nin, yüksek fiyatlar ödeyerek az miktarda yumurta almasına rağmen, Türk iç pazarının da bu fiyatlara uyum sağlama çabasına girdiğini belirtti. Bu durumun neticesinde fiyatların daha da yukarı tırmandığını ifade etti. Afyon, dünya piyasalarında fiyatlar makul seviyelere geldiğinde Türkiye'deki fiyatların da normale döneceğini umduğunu vurguladı.
Özellikle ABD'de yaşanan bu piyasa koşullarının sona ermesi durumunda, Türkiye'nin karşılaşacağı olası üretim fazlası ile ilgili ciddi bir kaygı olduğuna dikkat çeken Afyon, iç piyasada yönetimin kâr elde etme odaklı bir şekilde ilerlediğini açıkladı. Marketlerin tutumunun, piyasanın şekillenmesinde önemli bir etki yarattığını söyleyen Afyon, kontrol altında bir piyasa sürdüklerini belirtti. ABD'deki piyasa koşulları düzeldiğinde, Türkiye’deki durumu da normale döneceğini umduklarını ifade etti.
Afyon, "ABD rüyası bitince, biz bize kalınca üretim fazlamızı nerede değerlendireceğiz sorusuyla karşı karşıya kalacağız" diyerek iç piyasanın geleceği ile ilgili kaygılarını dile getirdi. Bu bağlamda, TÜİK’in 2025 yılı Şubat ayına ilişkin açıkladığı Tarım Ürünleri Üretici Fiyat Endeksi'ne (Tarım-ÜFE) göre, tavuk yumurtasındaki fiyat artışının Şubat ayında aylık yaklaşık %8 olduğu görüldü. Yılın ilk iki ayında üretici fiyatlarının %17 oranında yükseldiği kaydedildi. 2022 yılı sonunda 3,51 lira olan yumurta fiyatı, yapılan artışlarla 2023 yılının ilk iki ayında 4,10 liraya yükseldi.
Sonuç olarak, yumurta üretimindeki azalma ve ABD'nin yüksek bedelli ithalat politikaları, Türkiye iç pazarında fiyat artışlarına yol açarken, üreticiler ileride oluşabilecek üretim fazlası düşüncesiyle kaygı yaşıyor. YUM-BİR Başkanı İbrahim Afyon'un açıklamaları, hem iç piyasanın dinamiklerini hem de uluslararası ticaretin üretim üzerindeki etkilerini çarpıcı bir şekilde ortaya koyuyor.
