Rusya'nın Suriye'de "terörle mücadele" bahanesiyle katıldığı savaşın 100 günü geride kaldı. DAİŞ'i geriletmeyen Rusya, muhaliflerin ilerlemesini durdurdu. Rejime yeni bölgeler kazandıran Rusya, en bin sivilin hayatını kaybetmesine, yüzbini aşkın kişinin yerinden olmasına neden oldu.
Rusya'nın 30 Eylül 2015'ten bu yana düzenlediği hava saldırıları, ilk ayında, İdlib, Hama, Humus, Halep'in kuzeyine yoğunlaşmıştı.
Ekim ayının ikinci yarısından itibaren ve kasım ayı boyunca Rusya, Halep'in güneyi ve kuzeyi, İdlib'in güneyi ile Lazkiye kırsalında Türkmenlerin yoğun olarak yaşadığı Bayırbucak bölgesinde muhaliflerin elindeki bölgeleri hedef aldı.
Aralık ayından bu yana ise Halep'in kuzeyi ve güneyi, Bayırbucak ve İdlib kırsalı Rus saldırılarına maruz kalıyor.
- DAİŞ geriletilmedi
Rus hava saldırıları DAİŞ'i geriletmedi. Aksine, Rusya, 24 Kasım'da Türk hava sahasını ihlal eden savaş uçağının düşürülmesinin ardından, Türkiye sınırı ve Halep arasındaki koridoru kapatmak amacıyla terör örgütleri DAİŞ ve PYD'nin ilerleyişine destek verdi.
DAİŞ koridorun doğusundan baskı yapma imkanı bulurken, Türkiye sınırındaki Azez ilçesinin 3 kilometre yakınına kadar sokulabildi.
Rusya'nın, DAİŞ'le çatışan muhalifleri vurmasıyla terör örgütü Soran'dan ilerleyerek, Azez'in güneydoğusunda muhaliflerin kontrolündeki Kafra köyünü ele geçirdi.
- DAİŞ'in düşmanları da hedefte
Rusya'nın terör örgütü DAİŞ'e karşı etkin mücadele eden muhalif gruplara yönelik saldırıları, iddia ettiğinin aksine önceliğinin DAİŞ'le mücadele olmadığını gösterdi.
Zira saldırılar, DAİŞ ile mücadele eden muhalif grupları da hedef aldı. Halep'in kuzeyindeki Deyr Cemal'de Birinci Alay, Malikiye'de Şam Cephesi, Keştar'da Ahraru'ş Şam, Kefer'de Sultan Murad, Mare'de Mutasim Tugayı, İdlib'te Sukuru'l Cebel ve Şam Kolordusu ile Halep'te Nureddin Zengi ve son olarak Şam ve çevresinde DAİŞ'e karşı etkin mücadele veren muhalif gruplardan İslam Ordusu Rusya tarafından vuruldu.
- Rejim ilerledi, muhalifler savunmaya geçti
Rus savaş uçaklarının Esed güçlerinin kara saldırılarına yoğun hava desteği, muhalifleri savunma pozisyonuna geçmeye zorlayarak, birçok nokta ilerlemelerini durdurdu.
Rus saldırılarından önce, muhaliflerin çatı birliği Fetih Ordusu, İdlib'i tamamen kontrol etmiş ve Hama’nın kuzey kırsalındaki Gab Ovası’na girerek "rejimin kalesi" Lazkiye merkeze sokulmuştu. Rus saldırılarının başlamasından günler önce, 10 Eylül’de Ebu Zuhur hava üssünün alınmasıyla rejim İdlib vilayetinde kuşatma altındaki Şii beldeler Fua ve Kafraya dışındaki tüm topraklarını kaybetmişti. Şam’ın güneyindeki Dera’da rejim muhalifler karşısında ardı ardına kayıplar vermişti. 2015’in ilk ayında muhalifler kentin kuzeyindeki Şeyh Miskin ilçesini ele geçirmişti. Mart’ta doğusundaki tarihi Busra Eşşam ilçesini rejimden alan muhalifler, Nisan ayında Ürdün’le Nasib sınır kapısını kontrolünü sağlamıştı.
Ancak Rusya'nın iç savaşa katılması, ibreyi muhaliflerden rejime çevirdi.
Rus uçaklarının hava desteğiyle rejim, Halep'in güneyinde Han Tuman beldesi, Ays beldesi, Tel Ays (Ays Tepesi), Hadır beldesi ile Abtin, Şağiyled, Banis köyü ile onlarca köy ve çiftliğin kontrolü ele geçirdi. Rejim, Gab Ovasında Rus uçaklarının desteğiyle Foro, Bahsa ve Mansura köyünün kontrolünü sağladı. Lazkiye'de Acısu, Gımam, Zuveyk, Saray, Kızıldağ, Burç Kasab, Cebel Nuba, Avanlı ve Kepir rejimin eline geçti. Rejim, Gab ovasında Mansura, Cub Ahmar, Furu, Selamiye ve Mansura'nnı bir bölümünde hakimiyet sağladı. Şam'da Zebadani ilçesinin büyük bölümü, Merc Sultan üssünün doğu yakası ve DAİŞ'in çekilmesiyle Yermuk'ün bir bölümü, Vadi Barada'nin batı yakası rejimin eline geçti.
Muhalifler ise yalnızca Hama'nın kuzeyinde Atsan, Morek, Maan'ın kuzey ve doğu girişiyle Suran yolundaki dört noktasını aldı.
- Sivilerin durumu hiçe sayıldı
Rusya'nın geride kalan 100 günlük saldırı bilançosunda en ağır bedeli siviller ödedi. AA muhabirlerinin derlediği bilgilere göre, şu ana kadar en az bin kişi hayatını kaybetti. Rus hava saldırılarıyla eş zamanlı olarak Esed güçlerinin karadan Hama ve Humus'un kuzeyi ile Halep'in güneyine düzenlediği operasyon, bu bölgelerden muhaliflerin kontrolündeki Türkiye sınırına yakın bölgelere doğru göç dalgasını tetikledi. BM Genel Sekreter Sözcülüğü'nün geçen yılın kasım ayı başında yaptığı açıklamaya göre, bu dalgada 123 binden fazla kişi yerinden oldu.
- PYD'ye Rus desteği
Rusya, PKK'nın Suriye kolu PYD ile Ekim ayından bu yana özel bir ilişki geliştirdi. ABD-Rusya rekabetinden istifa eden PYD, Rusya yetkililer ile Moskova ve Paris'te gerçekleşen görüşmelerin ardından sahada aktif Rus hava desteği almaya başladı. 2 Aralık'ta Rusya'ya ait askeri kargo uçağı, Halep'in kuzey ucunda PKK'nın Suriye'deki uzantısı PYD'nin kontrolündeki Şeyh Maksud bölgesine 5 ton mühimmat bıraktı. Aynı dönemde Rusya, PYD'nin Suriye'nin kuzeyinde Türkiye sınırındaki Azez-Cerablus hattında ilerlemesine destek sağlamaya başladı.
Bir yandan muhaliflerin Azez'deki cephe hatlarına saldıran PYD, diğer yandan Fırat'ın batısına geçebilmek için Cerablus'ta DAİŞ ile çatışmaya devam ediyor. Afrin'in doğusunda, Halep'in kuzeyinde bulunan ve muhaliflerin kontrolündeki Teneb, Meryemeyn ve Keştaar PYD'nin eline geçerken, örgüt Fırat'ın batısındaki 12 köy ve mezrada da kontrolü sağladı.
(AA)
